Istotą Centrum Wiedzy Cognitarium jest wirtualizacja zbiorów i ich udostępnianie za pomocą cyfrowych narzędzi VR. Biblioteka ma integrować w postaci wirtualnej zbiory regionalne rozproszone dzisiaj w bibliotekach: Politechniki Koszalińskiej, Głównej Biblioteki Lekarskiej, Pedagogicznej i Koszalińskiej Biblioteki Publicznej oraz wszystkich placówek w regionie, które zechcą przyłączyć się do programu.
Na specjalnie zaprojektowanej przestrzeni informacja naukowa zostanie powiązana z demonstracjami światowych osiągnięć naukowych w postaci modeli naukowych i replik rzeczywistych doświadczeń, stanowiących o podstawach rozwoju cywilizacyjnego. Za sprawą realizacji projektu Cognitarium społeczność regionu i kraju uzyska dostęp do dorobku naukowego. Środowiska naukowe i gospodarcze – do informacji o technologiach i osiągnięciach naukowych, które zwiększą ich konkurencyjność. Architektoniczną koncepcję Cognitarium wyłoniono w drodze konkursu prowadzonego pod nadzorem Stowarzyszenie Architektów RP. Za najlepszą uznano pracę OVO Grąbczewscy Architekci z Katowic.
- Nagrodę przyznano za stworzenie czytelnej, klarownej i wyrazistej formuły obejmującej w możliwie najpełniejszy sposób problematykę zadania. (...) projekt łączy walory urbanistyczne, architektoniczne i symboliczne oferując funkcjonalną elastyczność i demonstrując oczekiwaną wielowątkowość rozwiązań w obrębie każdego z modułów tworzących strukturę budynku. Całość niesie ze sobą ładunek emocjonalny właściwy ikonicznej formie” - czytamy w uzasadnieniu Sądu Konkursowego. W ramach demonstratoriów prowadzona będzie zakrojona na szeroką skalę edukacja społeczna poprzez propagowanie osiągnięć naukowych i kulturalnych. Cognitarium ma szansę przyczynić się do włączenia regionu w infrastrukturę gospodarkicyfrowej na poziomie technicznym oraz aplikacji użytkowych.
Realizację demonstratoriów zaplanowano na lata 2020-2026. Do końca roku 2021 powstać ma już konkretny projekt techniczny. Na rok 2024 zaplanowano opracowanie standardu VR prezentacji informacji naukowej i realizację części budowlanej wraz z wyposażeniem obiektu. Kolejne lata to wyposażenie w systemy cyfrowe oraz wdrożenie systemów i udostępnienie wiedzy. Ogólny koszt powstania Cognitarium szacowany jest na 53 mln złotych.