Celem projektu jest poznanie procesów powstawania innowacji, jakie mają miejsce w regionach peryferyjnych, do których zaliczany jest między innymi region Pomorza Środkowego.
Projekt porusza ważną kwestię związaną z paradoksem innowacji, czyli pozorną sprzecznością między stosunkowo większą potrzebą wsparcia finansowego innowacji w regionach opóźnionych w rozwoju a ich relatywnie niższą zdolnością do absorpcji tych środków w porównaniu do regionów lepiej rozwiniętych.
Przedsięwzięcie badawcze nosi tytuł „System innowacji w regionach peryferyjnych”. Jego realizację w ramach konkursu Miniatura 4 wspiera Narodowe Centrum Nauki.
- Powszechnie uważa się, że obszary peryferyjne ze względu na swoje uwarunkowania nie mogą być miejscem procesów tworzenia, dyfuzji i absorbcji innowacji. W związku z tym pojawiło się pytanie, na które szukam odpowiedzi w ramach projektu: w jaki sposób przedsiębiorstwa zlokalizowane w regionach peryferyjnych mogą pokonać bariery rozwoju innowacji? – wyjaśnia dr Patrycjusz Zarębski. Dodaje, że proponowany projekt zakłada spojrzenie na regiony peryferyjne w kontekście różnych baz wiedzy oraz mechanizmów regionalnych. – Zakładam, że istotną rolę w tym procesie mogą odgrywać zarówno lokalne uczelnie wyższe i ośrodki badawcze, jak i przedsiębiorstwa, które samodzielnie prowadzą badania.
To właśnie lokalne instytucje oraz relacje między nimi w ramach prowadzonej polityki są podstawą funkcjonowania regionalnych systemów innowacji. Efektem projektu będzie dostarczenie nowej wiedzy na temat mechanizmów transferu wiedzy i tworzenia innowacji w regionach peryferyjnych.
Projekt został podzielony na dwa etapy. W pierwszym – na poziomie lokalnym (powiaty) – opracowana została typologia regionów w Polsce. Uwzględnia ona różne bazy wiedzy: syntetyczną, analityczną oraz symboliczną. Typowanie regionów pozwoliło wyznaczyć reżimy przestrzenne dla funkcjonowania peryferyjnych systemów innowacyjnych.
Etap drugi pozwoli poznać mechanizmy i specyficzne uwarunkowania regionów peryferyjnych w Polsce wyłonionych na podstawie typologii opracowanej przez autora projektu. Etap ten, ze względu na charakter problemu badawczego, wymaga pozyskania danych z bezpośrednich wywiadów z przedsiębiorcami. Badanie zostanie przeprowadzone w oparciu o kwestionariusz ankiety w 11 powiatach peryferyjnych w Polsce.
- Projekt jest wynikiem moich wieloletnich obserwacji i badań nad mechanizmami rozwoju lokalnego i regionalnego, atrakcyjnością inwestycyjną miast i regionów, rozwojem zrównoważonym, gospodarką opartą na wiedzy oraz regionalnymi systemami innowacji – wyjaśnia dr Patrycjusz Zarębski. – Te ostatnie są obecnie w centrum moich zainteresowań naukowych i częścią projektu „Inteligentny rozwój Pomorza Środkowego”, który już realizuję z zespołem pracowników Politechniki Koszalińskiej pod kierownictwem prof. Danuty Zawadzkiej. W tym przypadku moje badania koncentrują się na uwarunkowaniach rozwoju innowacji w regionie Pomorza Środkowego.